Câu chuyện về hoạt hình Việt Nam tựa như một bức tranh đầy màu sắc và cảm xúc, được vẽ nên qua bao thế hệ với niềm đam mê và sự kiên trì bền bỉ. Khởi nguồn vào năm 1959 giữa khói lửa chiến tranh, những nét vẽ đầu tiên của hoạt hình Việt Nam đã ra đời, mộc mạc mà đầy tình cảm. Hình ảnh dung dị, nhẹ nhàng đã khắc sâu vào lòng khán giả, tạo nên dấu ấn đặc biệt khó phai. Thuở đầu, những thước phim ấy chủ yếu gắn liền công tác truyền tải lịch sử hào hùng nên không khó để nhận ra tinh thần dân tộc và khát vọng hòa bình của đồng bào ta trong mỗi khung hình nhỏ nhắn.

Từ “Đáng đời thằng Cáo” – bộ phim hoạt hình đầu tiên, đến “Võ sĩ vô địch” năm 1990, hoạt hình Việt Nam đã trải qua chặng đường ba mươi năm đầy sôi nổi, nơi đội ngũ làm phim không ngừng sáng tạo và tìm tòi. Những thước phim ấy đã trở thành kỷ niệm khó quên của bao thế hệ, như những trang sách sống động, mang đậm bản sắc và giáo dục cho thế hệ trẻ. Trong kho tàng phim thời kỳ đó, không thể bỏ qua “Trê Cóc” – tác phẩm dân gian mộc mạc mang âm hưởng đồng dao, được nhiều hãng phim nước ngoài chú ý. Đến năm 1992, với phim hoạt hình máy tính đầu tiên “Người thợ chạm tài hoa”, Việt Nam bắt đầu những bước tiến nhỏ mà vững chắc vào kỷ nguyên kỹ thuật mới. Từ năm 2016, công nghệ 3D tiến bộ vượt bậc, đưa đến “Tàn Thể: Tiền Truyện” (2019), thu hút nhiều sự chú ý, và năm 2023 đánh dấu cột mốc đặc biệt với bộ phim chiếu rạp “Wolfoo và hòn đảo kỳ bí” hoàn toàn do Việt Nam sản xuất.

Từ 1959 - 1975 những thước phim hoạt hình đầu tiên ra đời

"Đáng đời thằng Cáo" - bộ phim hoạt hình đầu tiên của Việt Nam, ra đời vào năm 1959, đánh dấu khởi đầu đầy khó khăn khi ngành sản xuất phim hoạt hình của nước nhà còn thiếu nhiều kinh nghiệm và chưa có dây chuyền sản xuất chuyên nghiệp.

Trong thời chiến, những người làm hoạt hình phải đối mặt với rất nhiều khó khăn thiếu thốn, từ vật chất đến không gian làm việc. Nhưng dù vậy, vẫn cho ra đời những bộ phim hoạt hình với dấu ấn đặc biệt riêng của nó. Những nét vẽ phóng khoáng, phong cách đậm chất Liên Xô và nội dung truyền tải thông điệp chính trị cùng đời sống trẻ em. Năm 1962, đánh dấu sự ra đời của thể loại phim hoạt hình búp bê, mang lại sắc thái mới cho ngành, và đến năm 1967 bộ phim nhựa màu đầu tiên "Bài ca trên vách núi" ra mắt đã đánh dầu bước tiến lớn đưa nền hoạt hình Việt Nam lên một dấu mốc cao mới.

Từ 1976 - 1985 giai đoạn phát triển quan trọng

Vừa thống nhất Đất nước và còn nhiều dư âm sau chiến tranh, nền hoạt hình Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển đầy khởi sắc với sự hỗ trợ của nhiều loại máy móc công nghiệp được từ Việt Nam Cộng hòa và nguồn lực hỗ trợ nhiệt tình từ Liên Xô.

vào thời kỳ này những bộ phim hoạt hình mang tới cho trẻ em những câu chuyện tươi sáng, hài hước và dễ hiểu. Đây thực sự là thời kỳ thăng hoa của hoạt hình Việt Nam khi mà những tác phẩm ra đời không chỉ thu hút hấp dẫn mà còn nuôi dưỡng tình yêu với văn hóa dân tộc, mở ra kỷ nguyên rực rỡ bước vào thời kỳ đổi mới.

Từ 1985 - 2000 Thời kỳ Đổi mới

Thời kỳ Đổi mới trong ngành Hoạt hình ở Việt Nam diễn ra vào khoảng từ năm 1985 - 2000 cùng với thời kỳ đổi mới của cả nước trên các ngành sản xuất, công nghiệp khác. Đây vừa là cơ hội vừa là thử thách được đặt ra cho ngành Hoạt hình Việt Nam.

Khi này dù các bộ phim đã sản xuất đề có độ dài và chất liệu phong phú hơn so với thời gian sơ khai nhưng chưa thật sự phù hợp với thị yếu của khán giả. Chính vì vậy, các bộ phim thời này chỉ được sản xuất để tranh giải và chiếu giới hạn. Trong đó có một số tác phẩm tiêu biểu như "Trẻ Cóc" là một dấu ấn khá đặc biệt với khán giả với phong cách dân gian mộc mạc, thấm đẫm chất đồng dao Việt Nam và được nhiều hãng phim nước ngoài quan tâm.

Trong giai đoạn này, nổi bật là năm 1992 với cột mốc lịch sử khi Việt Nam công bố bộ phim hoạt hình máy tính đầu tiên "Người thợ chạm tài hoa" đã đánh dấu bước chuyển mình trong công nghệ sản xuất của nước nhà.

Từ 2001 - 2010 giai đoạn chuyển mình của nền Hoạt hình Nước nhà

Trong giai đoạn này, hoạt hình Việt Nam chuyển mình sang kỹ thuật đồ họa vi tính với các công nghệ 2D và 3D, thay thế dần các phương pháp truyền thống. Sự xuất hiện của nhiều hãng phim trong và ngoài nước đã mang đến lường gió mới cho ngành hoạt hình nước nhà.

Các tác phẩm thời kỳ này tuy vẫn còn trong giai đoạn hoàn thiện, nhưng đã nỗ lực bắt kịp được xu hướng quốc tế và không ngừng cải tiến về hình ảnh, nội dung, kỹ thuật và công nghệ,... Sự tích hợp công nghệ hiện đại cũng hỗ trợ cho sự phát triển của ngành có thêm nhiều cơ hội phát triển hơn và từng bước xây dựng nền tảng vững chắc cho ngành hoạt hình Việt Nam tiến xa hơn nữa trên chặng đường quốc tế.

Từ 2011 - nay

Hoạt hình Việt Nam ngày càng gần gũi hơn với thị trường và thị hiếu người xem. Từ năm 2016, công nghệ 3D đã có những tiến bộ vượt bậc, mở ra nhiều cơ hội sáng tạo. Đến năm 2019, DeeDee Animation Studio ra mắt bộ phim "Tàn Thể: Tiền Truyện" dành cho người lớn, đã gây được tiếng vang lớn và thu hút sự quan tâm của nhiều người, của giới báo chí cũng như các nghệ sĩ trong ngành.

Đặc biệt trong năm 2023 khi có những sự kiện ghi dấu mốc lịch sử vào dòng chảy hoạt hình Việt Nam như: hoạt hình Việt Nam lần dầu tiên ra mắt dự án phim hoạt hình dài tập "Trạng Quỳnh thời nhí nhố" trên Internet và bộ phim chiếu rạp "Wolfoo và hòn đảo kỳ bí" được sản xuất bởi 100% nhân lực Việt.

Đây chính là những điều giúp khẳng định vị thế của các nghệ sĩ ngành hoạt hình trong nước cũng như nền hoạt hình nước nhà.

Trải qua 65 năm, cùng với sự phát triển vượt bậc của công nghệ số và những nền tảng truyền thông mới, hoạt hình Việt Nam đã tự tin bước ra thế giới, mang theo niềm tự hào văn hóa dân tộc. Hành trình ấy không hề dễ dàng – những thách thức về kinh phí, nhân lực và sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường quốc tế luôn hiện diện. Thế nhưng, hoạt hình Việt Nam vẫn kiên cường, mạnh mẽ, để lại dấu ấn qua những tác phẩm đầy chất lượng và chạm đến trái tim khán giả. Mỗi bộ phim không chỉ là thành quả của công nghệ và sáng tạo, mà còn là biểu tượng của khát vọng vươn xa và gìn giữ bản sắc Việt.

Chặng đường phát triển của hoạt hình Việt Nam vẫn tiếp tục, hứa hẹn một tương lai sáng lạn không chỉ cho thế hệ hôm nay, mà còn là niềm tự hào cho bao thế hệ mai sau, tiếp nối và phát triển những giá trị quý báu của nền hoạt hình nước nhà.